فرانسوا ماری آروئه معروف به ولتر، ادیب و فیلسوف معروف فرانسوی، در 21 نوامبر 1694م در پاریس به دنیا آمد. وی در محیطی تحصیلات خود را ادامه داد که آزادی اندیشه تا قعر لذات جسمانی مجاز شمرده میشد. با این حال وی ذوق ادبی خود را در سرودن هجویاتی علیه برخی مقامات حکومت به کار گرفت و به همین علت به زندان افتاد. هرچند ولتر پس از یازده ماه زندان بر اثر کوشش دوستانش آزاد شد ولی در استحکام و مقاومت روحی وی خللی ایجاد نگردید و باز کار را شروع کرد و در نتیجه برای بار دوم به زندان افتاد.
اما آزادی وی از زندان برابر با تبعید او از فرانسه گردید و ولتر راهی انگلستان شد. او سالیانی در انگلستان اقامت گزید و پس از مطالعه و آشنایى با برخی متفکران آن سامان، در گوشهای به انتشار آثار خود پرداخت. ولتر در آثار خود، انسان را به تامل و تردید و سنجش میکشاند. خرافات و موهومات را خوار میشمرد و واعظان یاوهگو و متشرّعان نادرست را به بادِ مسخره میگیرد. او ظلم و قساوت و تبعیض را رذیلت میدانست و حکومت جور و اجحاف را، منشأ مفاسد اخلاقی میشمرد.
ولتر با زبردستی و ظرافت تمام توانسته است با گرداندن کلام از صورتی به صورت دیگر، طنزآمیزترین تاثیر را به نوشتههای خود بدهد. تعبیرهای وی همیشه شیرین و ماهرانه و بیتکلف است. به همان اندازه که اثر قلمش نوربخش است، طنزهایش ویرانگر میباشند. همچنین ایجاز و وضوح، خصوصیتی است که در همه نوشتههای او وجود دارد.
ولتر در سال 1755م ساکن ژنو شد و از آن زمان به بعد، خانه او، کانون علم و ادب اروپا گردید. از ولتر آثار متعددی برجای مانده که فرهنگ فلسفی، تاریخ پتر کبیر، ساده دل، ژول سزار و مکاتبات شامل هجدههزار نامه از آن جمله است. با این حال، آثار فلسفی ولتر شهرت بیشتری داشت که اندیشههای او را در مدت عمر دراز نمایان میساخت، از خوشبینی دوره جوانی تا بدبینی سالهای بعد. مذهب واقعی او تقوایى بود آمیخته با وجدان و بر اساس اغماض مذهبی.
وی به امور ماوراءالطبیعه، جز به قدرت الهی به چیزی عقیده نداشت و مذهب کاتولیک را سدی برای تجلی روح بشر میپنداشت. ولتر که به آزادی اندیشه و بیان و اصول حقوق انسانی پایبند بود، مصلح و پیشوای جامعه و یکی از ارکانی معرفی شد که جامعه را برای انقلاب فرانسه که یازده سال پس از مرگش به وقوع پیوست، آماده کرد. شیوه انشاء ولتر ممتاز بود. هیچ کس روشنتر، زیباتر و صحیحتر از وی به زبان فرانسوی ننوشته است و نه تنها در نثر، بلکه در شعر نیز از ظرافت طبع برخوردار بود، همچنین به عنوان تراژدینویس بزرگ زمان شهرت داشت. ولتر به طور شگفتانگیزی دارای تناقص اخلاقی بود، خودپسند، تند مزاج، کینهور، جاهطلب و در عین حالْ، جوانمرد و مدافع پرشور ستمدیدگان و دارای خصلت انسانی. از قدرتی عجیب در کار برخوردار بود، چنانکه در 83 سالگی هنوز از نظر فکری فعال مانده بود. ولتر از بیست سالگی به شهرت رسید و این شهرت و محبوبیت را تا دم مرگ حفظ کرد. فرانسوا ولتر سرانجام در 30 مه 1778م به علت خستگی و کار زیاد در هشتاد و چهار سالگی درگذشت. او معتقد بود که بهترین کشور، کشوری است که در آن فقط قانون حکومت کند، گرچه تصور میکرد چنین کشوری وجود ندارد.
